ABD ile SSCB arasındaki uzay yarışının kurbanı: Sokak Köpeği Laika
Aslında Laika uzay uçuşu denemelerinde kullanılan ilk hayvan değildi. Ama Laika'nın durumu diğerlerinden farklıydı. Her şey yolunda gitse bile Laika'nın geri getirilmeyeceğini ve uzayda öleceğini, Laika hariç, herkes biliyordu.
AYKIRI AKADEMİ
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 4 Ekim 1957 tarihinde – dünyanın çevresinde yörüngeye oturan ilk uydu olan – Sputnik’i uzaya fırlattı. Bu küçük kapsül, ABD ile SSCB arasındaki uzay yarışında SSCB’ye uluslararası arenada büyük prestij kazandırdı.
SSCB, ABD karşısında önde başladığı yarışta avantajını kaybetmemek istiyordu. Sputnik'ten hemen bir ay sonra yeni uydu Sputnik 2'yi fırlatma kararını verdi. Sovyetlerin esas amacı uzaya insan göndermekti ve uzay uçuşunun insanlar için güvenli olup olmadığını anlamak gerekiyordu.
Moskova sokaklarında kendi halinde bir sokak köpeği olan Laika ise hayatının değişeceğinin farkında değildi.
Dünya çevresinde yörüngeye oturacak ikinci uydu olan Sputnik 2'nin, ilkinden yalnızca bir ay sonra, 3 Kasım 1957'de -Ekim Devrimi'nin 40. yıldönümünde- içinde bir köpekle uzaya fırlatılması kararlaştırıldı.
Laika, Sputnik 2'nin içindeki bir kapsülde, yaşamsal verilerini Dünya'ya aktaracak kablolara bağlı bir şekilde Baykonur Uzay Üssü'nden uzaya fırlatıldı. Resmi açıklamalara göre Laika, kalkıştan "bir hafta sonra acı çekmeden" öldü. Laika'nın neden öldüğü uzun yıllar boyunca bir sır olarak kaldı. Ta ki Sputnik 2 misyonunda çalışan bilim insanı Dimitri Malaşenkov'un 2002'deki açıklamalarına kadar. Malaşenkov'un dediğine göre Laika, kalkıştan 5 ila 7 saat sonra kapsülün aşırı ısınmasından dolayı ölmüştü
Sputnik 2'nin Dünya'ya geri getirilmesi planlanmayan bir köpek taşıyacağı bilgisi duyulduktan sonra, özellikle Batı medyası ve kamuoyundan sert eleştiriler geldi.
En sert tepkiler İngiltere'den geldi. BBC'nin bu haberi duyurmasıyla İngiltere'deki Hayvanlara Kötü Muameleyi Engelleme Cemiyeti'nin telefonları kilitlendi (ve gelen telefonlar cemiyet tarafından Rusya Büyükelçiliği'ne yönlendirildi). Daily Mirror gazetesi haberi "Köpek ölecek ve onu kurtaramıyoruz" manşetiyle verdi. National Canine Defense League de tüm ülkeyi her sabah 11.00'de bir dakikalık bir saygı duruşuna davet etti. New York'taki köpek sahipleri Birleşmiş Milletler önünde "Köpek dostlarımıza karşı adil olun" pankartlarıyla eylemler yaptı.
Aslında Laika uzay uçuşu denemelerinde kullanılan ilk hayvan değildi. ABD'li bilim insanları maymunları ve fareleri fırlatma ve uzay uçuşu denemelerinde kullanıyordu. Bu denemelerdeki teknik arızalar nedeniyle birçok hayvan insanlığın uzay merakı uğruna can vermişti.
Laika'nın durumu diğerlerinden farklıydı. Onu uzaya fırlatanlar, Dünya'ya geri getirecek hiçbir plan yapmamıştı. Her şey yolunda gitse bile Laika'nın geri getirilmeyeceğini ve uzayda öleceğini, Laika hariç, herkes biliyordu.
Laika'nın uzay yolculuğundan 3,5 yıl sonra, 12 Nisan 1961'de Yuri Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. Laika'nın uçuşunun gerekliliği ise uzun süre tartışma konusu oldu.
Kaynak/Alıntı: National Geographic
