36.İstanbul Kitap Fuarı’nın Onur Yazarı: Ayla Kutlu
fotoğraf: TRT-TURK Televizyonunun 'Ayla Kutlu Söyleşisi'nden
Türk edebiyatının öncü kalemlerinden Ayla Kutlu, yazarlık serüvenine geç yaşta başlamasına rağmen; öykü, roman ve çocuk edebiyatında pek çok yapıt verdi.
Yapıtları edebiyat ödüllerine (*) layık görülen ve çeşitli dillere çevrilen yazar, öz yaşam öyküsünü 2006 yılında okuyucularına sunduğu Zaman da Eskir adlı kitabında anlattı.
Biz de fuar öncesi, Ayla Kutlu’nun; hayatı, kişiliği ve edebiyatına dair küçük bir pencere açmak istedik...
AYKIRI AKADEMİ
1975 yılında Özgür İnsan’ dergisinde kitap tanıtım yazıları yazarak yazın hayatına adım atan yazar, o dönem ‘Aygen Berel’ ismini kullanıyordu. Çok geçmeden, - Devlet İstatistik Enstitüsü, Başbakanlık, Emekli Sandığı ve Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü gibi kurumlarda çalışarak geçirdiği 20 yıllık iş hayatından - emekliye ayrılacak; profesyonel edebiyat çalışmalarına ağırlık verecekti.
(Fotoğraf: TRT-TURK Televizyonunun 'Ayla Kutlu Söyleşisi'nden)
Ağustos 1938'de Antakya'da doğan Ayla Kutlu, İçişleri Bakanlığı’ndan aldığı bursla Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde okudu. Yıllar sonra Ankara Üniversitesi’nde akademisyenlerin görevden alınmasından sonra Mülkiye rozetini takıp Cebeci Kampüsü’ne dayanışmaya giderek, “Burayı boşaltın” diyen polislere “Ben fakülteme geldim, neden gideyim? Siz gidin” diyecekti.
Fotoğraf: Mehmet Özer
“Baskı dönemleri, insanları akıllarından geçirmeseler bile ite kaka kahraman yapmakta inat ediyor...
Sözün ve anlatının ustalarının doğal olarak, yönetim ve yöntem fırtınalarının birbirlerini takip ettiği, hatta birbiri üstüne bindiği bir ülkede; sırça köşke kapanmaları, zenginliğe ve güce mersiyeler düzmeleri beklenemez.
Bizler ülkemizin edebiyatıyla varız: Ayakta durmayı, gelişmeyi, haksızlığa karşı yürümeyi, dik durmayı, namuslu olmayı, uğraşımızın ticaretini yapmamayı, en önemlisi taş üstüne taş koyar gibi dünya insanlarının içsel yapılarına duygu, düşünce ve güzellik alaşımları katmayı bilir, hem kendi sanat dalımızı, hem de diğer sanat dallarını savunuruz. Yiğitliği, namuslu olmayı, direnmeyi, eleştirmeyi, üretmeyi de sanatla öğreniriz.”
(Ayla Kutlu - Söyleşi, Türey Köse/Kültür Merkezi)
Fotoğraf: Melek İstifçi, ArtfulLiving
İlk romanı Kaçış’ı 1979 yılında yayımlayan yazar, bu tarihten itibaren yazmadan geçen yılların acısını çıkarmak istercesine ardı ardına romanlar yazacaktı;
Islak Güneş(1980), Cadı Ağacı(1983), Tutsaklar(1983) (2004 yılında Ateş Üstünde Yürümek olarak yeniden basıldı), Bir Göçmen Kuştu O(1985), Hoşça Kal Umut (1987), Kadın Destanı(1994), Emir Bey’in Kızları(1998), Asi... Asi(2010), Taş Duvar Açık Pencere (2009) (Çok yazarlı derleme), Yedinci Bayrak: Urumeli’den İzmir’e (2016)
Öykü Kitapları;Hüsnüyusuf Güzellemesi (1984), Sen de Gitme Triyandafilis(1990), Mekruh Kadınlar Mezarlığı(1995), Zehir Zıkkım Hikâyeler(2001)
Kutlu, 1990'larda çocuk kitaplarına yöneldi ve yaklaşık yirmi çocuk kitabı çıkardı; Merhaba Sevgi(1989), Yıldız Yavrusu(1994), Başı Kuşlu Çocuk(1995), Beceriksizler Sirki(1995), Gezgin Kertenkele ile Kutup Ayısı(1995), Çiçek Elli Robot(1995), Küçük Mavi Tren(1995), Kendini Köpek Sanan Ayakkabılar(1995), Harika İkizler 1-2-3 (1997-2000), Minik Sultan (2000), Mavi Saçlar Pembe Gözler (2007), Huvava İlk Çevre Koruyucusu (2009), Melek ve Dostları (2013), Eyvah Kardeşimi Sevmeye Başladım (2015)
TRT-TÜRK'te yayımlanan söyleşisi, yazarın hayatını kendi sesiyle dinlemek isteyenler için ilgi çekici olacaktır.
(1) Ödülleri; “Babaya Çiçek Götürmek” isimli öyküsü 1976 yılı 13. Antalya Film Şenliği Film Öyküsü Ödülü’nü kazandı. Bu öykü 1984 yılında Yayımlanan Hüsnüyusuf Güzellemesi kitabında da yer aldı. 1985 yılında yayımlanan Bir Göçmen Kuştu O adlı yapıtı 1986 yılı Madaralı Roman Ödülü’ne layık görüldü. 1987’de kaleme aldığı Hoşça Kal Umut adlı romanı 1988 yılı Mülkiyeliler Birliği Rüştü Koray Ödülü’nü aldı. 1990 yılında yayımlanan ikinci öykü kitabı Sen de Gitme Triyandafilis1990 yılı Sait Faik Hikâye Armağanı’na layık görüldü. 1994 yılında yayımlanan Mekruh Kadınlar Mezarlığı adlı öykü kitabı 1996 yılı Yunus Nadi Öykü Ödülü’nü aldı.
