Zincirleri Kırmak İçin 1 Mayıs
İnsanlığın tek evrensel bayramıdır 1 Mayıs. Öte yandan bir sınıf savaşıdır; işçiler kutlamak için, iyi saatlerde olsunlar engellemek için daima teyakkuzdadır. Umut vericidir işçiler için, korkutucudur varsıllar için...
1886’da ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler. Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. Dört işçi lideri düzmece tanıklar ve kanıtlarla idam edildi. Yani işçilerin ölümünün adıdır 1 Mayıs.
Üç yıl sonra 1 Mayıs işçilerin ortak bayramı olarak kabul edildi. 20. yüzyılın başında İzmir’de, Üsküp’te, Selanik’te, İstanbul’da 1 Mayıs gösterileri oldu. Demek ki yüzyıldan aşkın bir zamandan beri bayramdır 1 Mayıs. O kadar ki “kutlu doğum” haftasından 80 yıl yaşlıdır.
Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladığında yıl 1921’di. İşçiler kızıl bayraklarla Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler.
1923’te İstanbul'da tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladı. Cumhuriyetin verdiği özgüvenle "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar.
Ama sonra sakıncalı görüldü 1 Mayıs’ta işçilerin yürümesi; Baskı, şiddet, kovalamaca, hapis. 1976 yılına kadar gizli, saklı, sembolik kutlandı haliyle. O yıl Taksim’e çıktı işçiler. Kitlesel ve gösterişli 1 Mayıs yaşandı o gün. O nedenle bir yıl sonraki 1 Mayıs’ın payına katliam düştü. 34 kişi öldü, 136 kişi yaralandı. Bir yıl sonra yeniden yasaklandı, sokağa çıkma yasağı da geldi üstüne. Behice Boran’ın yasağı delme girişimi, başında patlayan bir asker dipçiğiyle son buldu. 1980’de sıkıyönetim yüzünden taa Mersin’e taşındı 1 Mayıs. 12 Eylül geldi sonra, bir yalana sığınarak “Bahar Bayramı” adı altında tatil olan 1 Mayıs tarihten silinmeye çalışıldı.
1989’da Mehmet Akif Dalcı polis tarafından vuruldu. Yürümeye çalışan herkes gözaltına alındı.1990’da İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.
1994’te İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar polis tarafından coplandı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi.
1996’da Kadıköy’de daha otobüsten iner inmez Dursun Adabaș, Hasan Albayrak ve Levent Yalçın isimli 3 kişi polis tarafından vurularak hayatını kaybetti.
2008’de 1 Mayıs İstanbul’da sokak savaşına dönüştü. Onlarca yaralı, yüzlerce gözaltı, şiddet, işkence…
Yani bir yanıyla sınıf dayanışmasıdır 1 Mayıs. İnsanlığın tek evrensel bayramıdır.
Öte yandan bir sınıf savaşıdır; işçiler kutlamak için, iyi saatlerde olsunlar engellemek için daima teyakkuzdadır. Umut vericidir işçiler için, korkutucudur varsıllar için.
Ve inanılır ki bu savaşı işçi sınıfı kazanacaktır; çünkü onların zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyleri yoktur!
İlgili Haberler
