Fotoğraf Yarışmaları ve Ödüller

fotoğraf: Fotoğraf: Erdoğan Purclutepe FIAP 2016 Bronz

Dilek Yurdakul Uyar

Ben dahil ortalık ödüllü fotoğrafçılardan geçilmiyor. Ödüller, sergilemeler sağanak olmuş yağıyor gökten adeta. Bu “ödül” yağmurunda ıslanmamak mümkün mü? Ya da acaba ödül sandıklarımız ödül mü? Bu seçimler aslında ne demek? Yarışma sonrası sıkça, çok bilenlerin dersine iyi çalışmadığını iddia ettiği o jüriler nasıl seçim yapar? Çok bilenler aslında hep bir yanılgı içinde mi gibi yine can acıtacak, ego balonuna dokunacak konuları ele alalım istedim ve Reha Hocama sordum. Dikkat cevaplar, gerçekler iğne gibi ego balonlarınız patlayabilir.

“Bugüne kadar kaç fotoğraf yarışmasında seçici kurul üyesi olduğumu hatırlamıyorum. Ülkemizde ve farklı ülkelerde onlarca kez jüri üyesi olarak görev aldım. Yarışmaların konusuna, kategori sayısına, organizasyonu yapan kurumun güvenirliliğine, yarışmada verilecek olan para ödülüne bağlı olarak katılımcı sayısı ve katılan fotoğraf sayısı da farklılıklar gösteriyor. Türkiye’de en çok 8.000 fotoğrafın yer aldığı bir yarışmada jüri üyesi olurken, yurt dışındaki yarışmalarda bu sayı genellikle artıyor. İtalya’da 13.000, Yunanistan’da 15.000 fotoğrafın yer aldığı yarışmada değerlendirme yaparken rekorumu 16.500 fotoğrafla İran’da kırmış oldum.

Peki, bu yarışmalarda seçim nasıl yapılıyor? 10.000 fotoğraf kaç günde, günde kaç saat değerlendirme yapılarak değerlendirilebilir. Her fotoğrafın değerlendirilmesine ne kadar süre ayrılır? Bunlar söyleşilerde en çok sorulan sorulardır.

Kabaca bir hesapla her fotoğrafın değerlendirilmesine 10 saniye zaman ayrılsa, hiç durmadan, mola vermeden, uyumadan, konuşmadan, performans kaybı olmadan aralıksız bir çalışma ile 28 saat süre gerekir. Fotoğraf sayısının 16.000 olduğunu düşünürsek bu süre 44 saate çıkar. Yani, 2 gün. Normal bir insan için de bu pek mümkün görünmüyor. 10.000 fotoğraflık bir yarışmada fotoğraf başına 3 saniye süre ayırsak, aralıksız 8,5 saat süre gerekiyor. Elbette çay ve yemek molaları, göz dinlendirmeleri, tuvalet ihtiyaçları gibi aralarla günde yaklaşık 4.000 fotoğraf ancak değerlendirilebiliyor. Bu da 10.000 fotoğraf için iki buçuk günlük bir süre demektir. 16.000 fotoğraf için dört gün. Burada şunu da hemen belirtmek gerekiyor ki, bu süre puan verme yönteminde sadece tuşa basmak için gerekli olan zamandır. Yani, katılan tüm fotoğraflar içinden kalburüstü olanları elemek için yapılan puanlama süresidir. Madalyaların ve mansiyon alan fotoğrafların değerlendirmesi için yine kategori sayısına bağlı olarak 1 veya 2 gün gerekebilir.

Bu arada organizasyonu düzenleyen salon başkanı ödül aşamasında değerlendirilecek olan fotoğrafları, belirlenen sınırın üzerinde puan almış fotoğrafları seçerek jüri karşısına çıkartır. Örneğin; üç jüri üyesi varsa, verilebilecek en yüksek puan 9 olarak belirlenmişse, toplam puan 27 olacağı için 24 veya 25 puanın üzerinde olan fotoğraflar bu aşamada değerlendirmeye alınır. Bu aşamada jüri üyeleri ödül için fotoğraflara daha uzun süre ayırarak ve fotoğraflar üzerinde ayrı ayrı değerlendirmeler yaparak madalya ve mansiyonların dağılımını yapar.

Peki sergilemeler? İşte burası bir soru işareti. Çünkü salon başkanı yine bilgisayar programında kendi belirlediği puanın üzerinde olan fotoğrafların sergilemeye değer bulunduğuna karar vermiştir ve jüri üyeleri bu fotoğrafların hangileri olduğunu görmez, bilmez. Aynı örnekten yola çıkacak olursak, salon başkanı 18’in üzerinde puan alan fotoğrafların sergilenmesine karar verdiyse, üç jüri üyesinden ortalama 6 puan alan bizlerce fotoğraf “sergileme” (acceptance) için seçilmiş olur. Bu fotoğraflar katılımcıların FIAP, GPU, PSA gibi organizasyonlarda unvan almasına katkı sağlayacak birer puan demektir. “Sergileme” için seçilmiş olan binlerce fotoğraf bir yerde topluca sergilenmez. Bırakın ödül verilmesini, bu fotoğraflara sergilemeye seçildi diye sertifika bile verilmez. Dolayısıyla jüri üyelerinin bile bilmediği, hatırlamadığı bu fotoğraflara “sergileme ödülü” de verilmemiştir. Sadece yarışmaya katılanlar fotoğraflarının “acceptance” almasının ve unvan için + puan kazandığının mutluluğunu yaşar.

Bugüne kadar katıldıkları yarışmalarda ödül alan tüm fotoğraf sanatçısı arkadaşlarımı yürekten kutluyor, fotoğrafları sergileme için seçilen arkadaşlarımızın da mutluluklarını paylaşıyorum.”

Tüm mutlulukları sahip olunanların ne olduğunun farkına vararak ve sindirerek paylaşıyor ve kutluyoruz. Sürçi lisan ettiksey affola.