Çin’de kontrolden çıkan Bisiklet Paylaşım Çılgınlığı...

fotoğraf: Chen Zixiang (Guardian)

İlk bakışta bir tabloyu andırıyor. Daha yakından incelediğinizde ise sanatsal bir proje, enstalasyon hissi uyandırıyor. Ancak fotoğraf futbol sahası büyüklüğünde bir bisiklet mezarlığına ait.

Çin’in 3. Büyük Bisiklet Paylaşım Şirketi BLUEGOO’nun iflasa gittiğini açıklamasından sadece 2 gün sonra Xiamen şehrinde çekilen fotoğrafta binlerce bisikletten oluşan bir mezarlık görülüyor.

AYKIRI AKADEMİ - KADRAJ

Çin’deki bisiklet paylaşımı sektörü; yenilikçi ve popüler olması yanında Çin hükümeti için önemli olan karbon salınımı sorununa da ‘alternatif çözüm’ üretmesi sebebiyle; “Çin rüyası” olarak lanse edilen bir yatırım aracına dönmüştü.

Ancak iş o kadar çığırından çıktı ki, belirli noktalarda kapanan yolu açabilmek için bisikletlerin üst üste yığılmaya başlandı. Geçtiğimiz aylarda Şanghay’ın bazı bölgelerinde belirli firmalara kısıtlamalar getirilmeye başlandı.

Fotoğraf: Chen Zixiang (Guardian)

Çin'de Bisiklet Paylaşım Çılgınlığı

Pekin Üniversitesi mezunu bir girişimcinin kurduğu ve sarı renkli bisikletleriyle büyük şehirlerde yayılan OFO bisiklet paylaşım firması, Çin’de bir fenomenin doğuşuna neden olmuştu. OFO’nun hemen aradından MOBIKE’ın başını çektiği, aynı hizmeti veren bir dizi firma büyük bir hızla Çin’in sokaklarını işgal etmeye başladı. Çin’de bisiklet paylaşma hizmeti veren şirket sayısının otuza yaklaştı.

Fotoğraf: Reuters

Bu bisikletleri kullanmak çok kolaydı:

İlk jenerasyon OFO bisikletler için, bisikletin üzerindeki seri numarasını telefonunuzdaki uygulamaya yazarak veya bu numaraya bitişik kare kodunu (QR) telefonunuzla tarayarak aldığınız dört haneli şifre bisikletin kilidini açıyordu. Kimlik bilgilerinizle kayıt yaptırıyor; 99 yuan (yaklaşık 50 TL) değerindeki depozitoyu ödedikten sonra, bir saatlik kullanım için 1 Yuanlık ücret ödüyordunuz. Kullandıktan sonra ise istediğiniz yerde bisikleti kilitleyip yolunuza devam edebiliyorsunuz. Sonuç olarak bu harika hizmet, neredeyse yok pahasına bir fiyata hemen hemen her yerde hayatınızı kolaylaştırmaya hazır beklemekteydi.

OFO bisikletler caddelerde sıra sıra dizilirken, piyasaya girer girmez pazar payında liderliğe oturan MOBIKE marka bisikletler bisiklet paylaşım olayının boyutunu bir anda değiştirdi. 299 Yuan (150 TL) değerinde depozito ödemeniz gereken MOBIKE’da  her bisiklete kurulu olan GPS sayesinde bisikletlerin üzerindeki kare kodlarını taradığınız anda kilidi otomatik olarak açarak yolculuk edebiliyordunuz. Bu özellik  ve bisikletlerin şıklığı ve kalitesi, bu hizmete adeta seviye atlatmıştı.

BLUEGOGO ise hem fiyat hem de performans açısından piyasaya iddialı girmişti. Rahat ve şık bisikletleri, kare kodlu GPS teknolojisi, önceden rezerve edebilme seçeneği ve vitesli Pro versiyonu ile muhtemelen piyasadaki en kaliteli bisikletleri sunuyordu.
 

Fotoğraf: Reuters

Birçok bölgede iflasın eşiğine gelmiş olan bisiklet üreticileri, yüzlerce milyon dolarlık siparişler sayesinde yeniden canlanmış canlanmışlardı. Olaylar geçtiğimiz aylarda kızışmaya başladı: Önce Tencent (Çin), Temasek (Singapur) ve Foxconn’un (Tayvan, Çin) başını çektiği firmalar 300 milyon Doların üzerinde bir kapitali MOBIKE’a yatırdı. Rus milyarder Yuri Milner’in kurucusu olduğu Russia Sky Technology, 450 milyon Dolarlık finansman sağlayarak OFO’nun değerini 1 Milyar Doların üzerine taşıdı. Son olarak Alibaba da OFO’yu fonlama kararı aldı ve Alipay’de belirli standartlara sahip müşterilerin OFO, BLUEGOGO ve birkaç markayı daha depozitosuz kullanmasına olanak sağladı.

Fotoğraf: VCG/Getty Images

Ancak MOBIKE ve OFO üzerinden uzun vadede ikili tekele dönmesi muhtemel olan sektörde bir takım sorunlar vardı;
Bisikletler sürekli arızalanıyordu.
Düşük doluluk oranları vardı, talep arzdan azdı.
Şahıslar kendi bisikletlerini bu hizmete kiralayamıyordu. Yani eski bisikletler her geçen gün daha az kullanılıyordu. 
Bir yandan hurdaya onlarca bisiklet çıkarken diğer yandan firmalar giderlerini azaltamıyordu.
 

Fotoğraf: Getty Images

Sadece Shangay’da şu anda caddelerde 1.5 milyon shared-bike bulunuyor. Karbon salınımı sıfır olması sebebiyle bisiklet paylaşımını övenlerin bir kısmı bisikletlerin bu haliyle ‘çevre kirliliği’ne sebep olduğunu dillendiriyor.

Sektörün en büyük 3. şirketinin iflası ise önümüzdeki günlerde yaşanabilecek sorunlara dikkat çekiyor.

Kaynak/Alıntı:
Guardian, “Chinese bike share graveyard a monument to industry's 'arrogance'”  / www.guardian.co.uk
Çin Hakkında Her şey, “Çin Tip Yatırım: Bisiklet Paylaşım Çılgınlığı” / www.chh.com

İlgili Haberler

Fosil Yakıtlı Araçların Sonu mu Geliyor?

'Milyonlarca yıllık evrimi, elektrikli testere ile dört dakikada yok etmek'

'Dünyanın Akciğerleri' olarak bilinen Amazon Ormanları madenciliğe açılıyor